یادواره بزرگان ۳۰/دکتر زهیر حیاتی/ مهدی رحمانی (دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران)

جلسه اول بود و دو سه روزی از آغاز ترم جدید گذشته بود. استاد بعد از احوال‌پرسی و اعتراضات ما به نمره و امتحان ترم پیش، گفت این ترم درس رده بندی کنگره رو با شما دارم. این درس دو واحد عملی است و یک واحد تئوری، برای بخش تئوری منبع اصلی شما کتاب رده‌بندی کنگره است اثر دکتر زهیر حیاتی، اولین باری بود که اسمشان به گوشم خورده بود و البته بسیار مشتاق دیدار و آشنایی بیشتر. چون مسئول سایت دانشکده بودم هر روز بعد از ساعت سه که کلاس‌ها تمام می‌شد در سایت می‌ماندم و سیستم‌ها را چک می‌کردم که ایرادی نباشد تا فردا مجدد سایت بتواند به کاربران ارائه خدمت کند. هر وقت هم سرم خلوت می‌شد جستجوهایی در مورد مسائل مختلف انجام می‌دادم. آن روز کمی کارم زود تمام شد و در میان جستجوهایم دنبال اسم دکتر زهیر حیاتی گشتم، از جستجوهایم اینگونه برآمد که ایشان استادی از دانشگاه شیراز هستند و در آن زمان به عنوان رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه شیراز منصوب شده بودند. بعد از خواندن کامنت‌های دانشجویان و برخی افراد که دورادور می‌شناختمشان، مشتاق شدم بیشتر در موردشان بدانم و پرس و جوهایی انجام دادم اما به نتیجه دلخواه نرسیدم. بعد از گذشت چند سال در جلسه‌ای یکی از دانشجویان دانشگاه شیراز را دیدم از ایشان در مورد دکتر حیاتی و یکی دو نفر دیگر از اساتید آن دانشگاه پرسیدم، گفتند که دکتر حیاتی بازنشسته شدند و جز برای راهنمایی پایان‌نامه یا موارد این‌چنینی به دانشگاه نمی‌روند و باهاشون درس ندارند، اما بسیار از اخلاق و رفتار و منش‌شان شنیدم و این علاقه و حس کنجکاوی من را بیشتر کرد. تا جایی که از روز اول راه‌اندازی بخش یادواره بزرگان به بیش از ۲۰ نفر سپردم تا در موردشان برایمان بنویسند که همه دوستان ابتدا قول دادند و در آخر به دلیل مشغله نتوانستند بنویسند. اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۵ بود که در همایش انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی شاخه فارس شرکت کردم. در یکی از پنل‌ها دکتر حیاتی را دیدم و بسیار علاقمند بودم که ایشان را بیشتر بشناسم و خودم را آماده کردم تا بعد از پنل به سمت‌شان بروم و با ایشان هم کلام شوم، اما درست خاطرم نیست که چرا و چه اتفاقی افتاد که موفق نشدم ملاقاتشان کنم.

دکتر زهیر حیاتی فارغ التحصیل دوره دکتری از دانشکده مطالعات اطلاعات، کتابداری و آرشیو از دانشگاه نیوساوت ولز استرالیا در سال ۱۹۹۶ هستند. وی توسعه دهنده کتابخانه تخصصی سازمان برنامه و بودجه در تهران است، به گونه‌ای که این کتابخانه قبل از انحلال وزارت برنامه و بودجه به یکی از بهترین کتابخانه‌های تخصصی در کشور تبدیل شده بود. از مهم‌ترین فعالیت‌های ایشان می‌توان به نوسازی کتابخانه تخصصی سازمان آب منطقه‌ای فارس، تصدی ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه شیراز به مدت شش سال، ریاست گروه کتابخانه‌های مرکزی اتحادیه دانشگاه‌های جنوب کشور و نمایندگی این دانشگاه‌ها در کنسرسیوم پایگاه‌های اطلاعاتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، عضو هیئت موسس، عضو هیئت مدیره و رئیس انجمن علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی شاخه فارس در دو دوره، عضو گروه کتابداری شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، عضو قطب مدیریت دانش و عضویت در هیئت تحریریه نشریه‌های مختلف حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، اشاره کرد. از افتخارات دکتر حیاتی می‌توان به انتخاب به عنوان استاد نمونه آموزشی و پژوهشی دانشگاه شیراز و برنده جوایز کتاب فصل در آثار تالیفی و ترجمه اشاره کرد (امیری، ۱۳۹۷). دکتر حیاتی در سال ۱۳۹۰ با درجه دانشیاری از دانشگاه شیراز بازنشسته و در حال حاضر به عنوان استاد مدعو با دانشگاه پیام نور مرکز شیراز در دوره های تحصیلات تکمیلی همکاری می کند.

محمدرضا نیازمند (کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی)

اولین فکری که از دیدن استاد به ذهنم می‌رسید جدیت ایشان بود، همیشه فکر می‌کردم که اگر ایشان استاد من در سال دوم دانشگاه باشند چه رفتاری با دانشجویان خواهند داشت. این فکر تا روز اول کلاس ایشان همراهم بود و به محض ورود ایشان مثل این بود که تمام سؤالات و افکارم نسبت به ایشان حل شده بود. فردی جدی در کار و پژوهش اما در عین حال صبور و مهربان با دانشجویان. اینها شاید بهترین ویژگی‌هایی بود که میتوانم برای آقای دکتر حیاتی استاد دانشگاه شیراز نام ببرم. گشاده‌رویی، گوش کردن به حرف دانشجویان با دقت و زمان‌هایی که ایشان برای رسیدگی به کار آن‌ها داشتند بر کسی پوشیده نبوده و نیست. در همان سال‌های اول کارشناسی می‌شنیدم که بسیاری از دانشجویان کارشناسی ارشد که حالا منتظر پایان‌نامه بودند تمایل داشتند که استاد راهنما یا استاد مشاورشان حتمآً جناب آقای دکتر حیاتی باشد چرا که می‌دانستند حتماً در جریان امور پایان‌نامه مطالبی بیش از مطالب خودشان یاد خواهند گرفت. آقای دکتر حیاتی که اکنون استاد بازنشسته دانشگاه شیراز هستند همچنان به فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود با انرژی مانند قبل ادامه می‌دهند و به عنوان سخنران در مجامع علمی و در زمینه‌های تخصصی از جمله مدیریت دانش، سازماندهی و پایگاه‌های اطلاعات علمی صاحب نظر هستند.

پی نوشت:

امیری، مریم (بی‌تا) پرفسور زهیر حیاتی. وب‌سایت قطب مدیریت دانش. بازیابی شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷، در دسترس در http://kmec.scu.ac.ir/HomePage.aspx?TabID=16978&Site=kmec.scu.ac&Lang=fa-IR

 فراخوان ارسال مطلب

فرهیختگان عزیز علم اطلاعات و دانش‌شناسی همانطور که می‌دانید ستون یادواره بزرگان چند سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده است و هدفش شناخت اساتید، بزرگان و حرفه‌مندان تاثیر گذار در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی است. از تک تک علاقمندان تقاضامندیم در صورت امکان در مورد بزرگان این رشته و حرفه‌مندان دست به قلم شوند و مطالبی را به رشته تحریر درآورند تا جوانان و آیندگان بیشتر در مورد تاثیرگذاران این رشته علمی اطلاعات کسب کنند. علاقمندان می‌توانند آثار خود را از طریق ایمیل Stnote1@gmail.com یا آی دی تلگرام @Stnote1 برای ما ارسال دارند.